رشت، دروازه زیبای ورود تمدن مدرن

شهر زیبا و همیشه بیدار رشت مقصدی همیشگی برای گردشگران است. طبیعت زیبای رشت و اطراف آن آرامشی خاص به شهر بخشیده است. شهر دارای بازارهایی رنگارنگ و پر از سوغاتی و یادگاری است. لذیذترین غذاها در رستوران‌ها و غذاخوری‌های کوچک و بزرگ پیدا می‌شوند. در کنار شور و شوق زندگی روزانه مردم، غنای فرهنگی و تاریخی شهر هم به راحتی قابل لمس است.

این شهر یکی از آبادی‌های کهن ایران است که به تمدن مدرن هم روی خوش نشان داد و از اولین دروازه‌های ورود این تمدن به کشور ایران بود. شهر رشت اولین‌های زیادی را به خود دیده است مثل اولین شعبه بانکی ایران، اولین کتابخانه ملی، اولین تئاتر، اولین راه‌آهن، اولین داروخانه شبانه‌روزی کشور، اولین خانه معلولین و سالمندان و اولین اتوبوس واردشده به ایران. بیشتر از 450 سال است که رشت مرکز گیلان است و نقش کلیدی در فرهنگ و سیاست و مبادلات تجاری و اقتصادی ایفا می‌کند.

جاهای دیدنی رشت

بزرگ‌ترین شهر سواحل شمالی ایران با جاهای دیدنی بسیار و در کنار آن فرهنگ بالا و مهربانی دلپذیر مردمش، میزبانی شایسته برای گردشگرانی است که مهمان شهر باران شده‌اند. هوای پاک رشت و آسمان بخشنده‌اش زیبایی خاصی برای شهر ایجاد کرده‌اند. آب و هوای شهر معتدل و شبه مدیترانه‌ای است و روزهای بارانی زیادی دارد. تابستان شهر گرم و شرجی و زمستانش سرد و مرطوب است.

یکی از جذابیت‌های شهر رشت وجود تنوع در خوراکی‌های لذیذ است که یکی از دلایل اصلی رشت‌ گردی برخی از گردشگران است. تنوع غذاهای رشت آن قدر بالا است که این شهر توسط یونسکو و در سال 2015 به عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی معرفی شد.

میدان شهرداری، نماد شهر رشت

قدم زدن در میدان شهرداری رشت با خیابان‌هایی سنگ‌فرش شده و دیدن معماری ساختمان‌ها، شما را به یاد کشورهای اروپای شرقی و مخصوصا شهر زیبای سنت‌پترزبورگ روسیه می‌اندازد. ساختمان شهرداری یا کاخ شهرداری و برج ساعت آن که در سال 1305 ساخته شدند، نماد شناخته شده شهر رشت هستند. حال و هوای دلچسب این میدان که ماشین در آن تردد نمی‌کند شما را به آرامشی عمیق در دل شهر می‌رساند. صدای باران، کبوترهایی که روی سنگ‌فرش مشغول خوردن دانه هستند و مردم مهربان و خونگرم این شهر هر مهمانی را به بیشتر ماندن دعوت می‌کنند. یک قرن است که صدای زنگ ساعت راس هر ساعت، به تعداد عدد آن ساعت و هر نیم ساعت، یک بار از این برج شنیده می‌شود.

مجموعه‌ میدان شهرداری شامل کاخ شهرداری، ساختمان قدیمی هتل ایران و موزه پست شهر رشت است. برای دیدن این مجموعه که یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی رشت است باید به سمت مرکز شهر بروید و بعد از پیاده‌روی بر مسیر سنگ‌فرش به ساختمان سفید کاخ شهرداری با سقف قرمزش برسید. قبل از ساخت این مجموعه، این قسمت از شهر تپه‌ای بود که مزار شخصی به نام سید جعفر در آن قرار داشت که برای ساخت کاخ شهرداری، مزار به حیاط کاخ شهرداری منتقل شد. قسمتی از کاخ شهرداری تبدیل به موزه شده و زمانی که ساخت ساختمان جدید شهرداری رشت به پایان برسد، کاخ شهرداری تبدیل به موزه شهرداری و مرکز اسناد می‌شود. بر  روی این کاخ تصویر دو کلید  که به صورت ضربدری روی هم قرار گرفته‌اند را می‌بینید. انگیزه طراحان این نماد این بود که ساختمان به عنوان مرکزی برای گشایش مشکلات مردم و شهر معرفی شود.

در ضلع شمالی میدان ساختمان زیبایی با ترکیب معماری نیمه اروپایی و گوتیک را می‌بینید که هتل ایران نام دارد. هتل ایران سه سال بعد از ساخت کاخ شهرداری ساخته شد و محل اقامت بازرگانانی شد که به این شهر رفت و آمد می‌کردند. در کنار هتل، ساختمان قدیمی اداره پست و تلگراف رشت قرار دارد که اکنون تبدیل به موزه پست شده است. ساختمان زیبای اداره پست و تلگراف در چهار طبقه ساخته شده و بر بالای آن یک کلاه فرنگی زیبا را می‌بینید.

بازار بزرگ رشت

بازار رنگارنگ و پرشور و نشاط رشت یکی از جاهای دیدنی رشت است که گردشگران حتی اگر قصد خرید هم نداشته باشند، نمی‌توانند از آن چشم‌پوشی کنند. این بازارر بزرگ 24 هکتاری در مرکز شهر و نزدیک میدان شهرداری قرار دارد و یکی از زنده‌ترین قسمت‌های شهر رشت است. وقتی در بازار قدم می‌زنید کاملا حال و هوای بومی و سنتی این بازار را حس می‌کنید. در این بازار می‌توانید انواع و اقسام محصولات و مخصوصا مواد خوراکی خوش طعم و رنگ گیلان را پیدا کنید مثل برنج، ماهی‌های صید روز  و ماهی دودی، ترشی‌های مختلف، رب انار و آلوچه، نان محلی، کلوچه، رشته خشکار و محصولات تازه لبنی و میوه‌های مختلف. صنایع دستی را هم در این بازار به راحتی پیدا می‌کنید مثل انواع ظرف‌های سفالی، ساخته‌های متنوع حصیری، لباس‌های بومی و سایر دست‌ساخته‌های مردم گیلان.

بازار بزرگ رشت مجموعه‌ای از کاروانسراها، راسته‌ها و طاقی ها است.  کاروانسراها در گذشته مراکز تجاری بازار به حساب می‌آمدند. در بازار 14 کاروانسرا وجود دارد که در دوران قاجار و اوایل پهلوی ساخته شده‌اند. کاروانسراهای معروف بازار عبارتند از کاروانسراهای محتشم، ملک، چینی چیان، طاقی بزرگ، طاقی کوچک. کاروانسرای محتشم بیشتر از صد سال عمر دارد و در اواخر دوران قاجار ساخته شده. قدمت کاروانسرای ملک هم به زمان قاجار برمی‌گردد. جالب است بدانید که زمانی این کاروانسرا محل اصلی صادرات برنج به روسیه و ابریشم به شهرهای کاشان و یزد بود. برادران چینی چیان در سال 1308 کاروانسرای چینی چیان را احداث کردند که نزدیک چهارسوق قرار دارند. طاقی بزرگ و طاقی کوچک دو کاروانسرای نزدیک به یکدیگرند که در سال 1321 ساخته شدند و در شمال بازار قرار گرفته‌اند.

سبزه میدان، قدیمی‌ترین میدان شهر

این میدان زیبا برای مردم شهر یادآور خاطرات گذشته است. محیطی سرشار از آرامش که شما را به میان مردمان مهربان رشت می‌برد. این مکان زیبا در گذشته سبزه‌زاری زیبا بود و در زمان قاجار و به دست محمدولی‌خان تنکابنی، سنگ بنای آبادی‌اش نهاده شد. این شخص در زمان مظفرالدین شاه، حاکم گیلان بود و برای آبادی این قسمت از شهر اقدام به خیابان‌سازی، باغچه‌بندی و درختکاری قسمتی از محوطه کرد. این منطقه آباد شده را به نام سبزه میدان نامگذاری کردند. در ادامه زمین‌هایی به مردم واگذار شد به این شرط که در این زمین‌ها اقدام به ساخت خانه و مغازه کنند.

سال‌ها است که درختان کهنسال سبزه میدان شاهد حضور مردم شهر در این مکان هستند. بوستان سبزه میدان یکی از جاهای دیدنی رشت است که علاوه بر فضای سبز دارای آبنماهای زیبا، کتابخانه و تندیس مشاهیر گیلان است. افراد نامداری مانند پرفسور سمیعی، پروفسور اکبرزاده، پروفسور فضل‌الله رضا، دکتر محمود بهزاد، ناصر مسعودی، اکبر رادی.

موزه رشت، اولین موزه ملی ایران

در این موزه دیدنی می‌توانید نگاهی به گذشته دور و نزدیک گیلان بیاندازید. موزه دارای دو بخش است که عبارتند از بخش مردم‌شناسی و بخش باستان‌شناسی. با توجه به پیشینه تاریخی طولانی و پربار گیلان، آثار کشف شده بسیاری از تمدن‌های مختلف در این موزه وجود دارد. قسمتی از آنچه در این موزه می‌بینید مربوط به آثار پیدا شده از تپه‌های مارلیک، دیلمان، رودبار، تالش و سایر مناطقی است که مورد کاوش‌های باستان‌شناسی قرار گرفته‌اند. در بخش مردم‌شناسی می‌توانید صحنه‌هایی را ببینید که از زندگی مردم گیلان بازسازی شده‌اند. این بخش از موزه، صحنه‌هایی از زندگی مردم در روستاها و شهرهای گیلان را به شما نشان می‌دهد. تندیس‌های بومی گیلان هم در این بخش قابل مشاهده هستند. شما در طی رشت‌گردی خود با بازدید از این موزه به مجموعه‌ای ارزشمند از آثار باستانی و اطلاعات مردم‌شناسی گیلان دسترسی خواهید داشت.

مکان فعلی موزه در گذشته منزل میرزا حسین‌خان کسمایی، از آزادی‌خواهان دوره مشروطه بود. کسمایی در زمان خود شاعر و روزنامه‌نگار مطرحی به حساب می‌آمد. وزارت فرهنگ و هنر در سال 1349 این خانه را برای ایجاد موزه خریداری کرد و اولین موزه ملی ایران را در شهر رشت بنا کرد.

موزه میراث روستایی گیلان

اگر تمایل داشتید به بازدید این موزه در پارک جنگلی سراوان بروید بهتر است درباره دلایل ساخت موزه هم اطلاعاتی داشته باشید. زمانی که در سال 1369 زمین‌لرزه مخرب گیلان اتفاق افتاد، تخریب بناهای قدیمی سرعت بیشتری به خود گرفت. ایده اولیه ساخت موزه بعد از این زمین‌لرزه به وجود آورد و هدف آن حفظ فرهنگ بومی، فن ساخت و از بین نرفتن دانش نانوشته معماری بومی است. فاز مطالعاتی پروژه در سال 1381 آغاز شد و در نخستین مرحله با مطالعات مختلف، پارک جنگلی سراوان برای احداث موزه در نظر گرفته شد. بعد از انتخاب محل ساخت موزه، نوبت به شناسایی و انتقال بناهای مناسب به محل موزه رسید. در حال حاضر 28 بنای ارزشمند که نمادی از خانه‌های مناطق مختلف گیلان است به این مکان منتقل و واچینی شده‌اند. قدمت بناها بین 65 تا 180 سال است که به طور متوسط می‌توان 150 سال را در نظر گرفت.

در این موزه 260 هکتاری علاوه بر انتقال خانه‌های قدیمی به موارد بسیار دیگری هم توجه شده است. آنچه در این مجموعه می‌بینید نوع زندگی، مسکن، کار، صنایع دستی، عناصر فرهنگی مربوط به وسایل کار و زندگی، لباس، خوراک و… گیلان است. این موزه دارای 9 حوزه است که عبارنتد از جلگه مرکزی، جلگه غربی، جلگه شرقی، ساحل غربی، ساحل شرقی، کوهپایه غربی، کوهپایه شرقی، کوهستان غربی و کوهستان شرقی.

باغ محتشم، قدیمی‌ترین پارک شهر

باغ محتشم یا پارک شهر در همه فصول زیبا است ولی اگر فصل پاییز در این پارک قدم بزنید رنگ‌ها چشم شما را نوازش می‌کنند. برگ‌های سرخ و زرد و رنگ آسمان منظره فوق‌العاده زیبایی را به وجود می‌آورند. در قسمت جنوبی باغ می‌توانید رودخانه گوهررود را ببینید که وارد باغ می‌شود و قسمتی از مسیر خود را در این باغ طی می‌کند. درختان کهنسال و برکه طبیعی این باغ که دارای دو فواره است بر زیبایی مجموعه اضافه می‌کنند. عمارت کلاه فرنگی که در وسط پارک می‌بینید در دوران قاجار ساخته شده است. همه این عوامل باعث شده‌ که این پارک یکی از جاهای دیدنی رشت به حساب بیاید و علاقه‌مندان به رشت‌گردی به این مجموعه بیایند.

پیشینه باغ به سال 1240 برمی‌گردد که توسط یکی از ثروت‌مندان رشت و به عنوان باغ شخصی ساخته شد. بعد از فوت وی باغ به محتشم الملک رسید که نام این شخص بر باغ ماند. در دوران پهلوی به خاطر بدهی مالیاتی وراث، باغ به مالکیت دولت درآمد و تبدیل به باغ عمومی یا پارک شهر شد.

پارک و دریاچه سراوان، زیبایی طبیعت بکر و خیره‌کننده

اینجا یکی از قدیمی‌ترین نواحی جنگلی گیلان است که طبیعت شکوه و زیبایی رشک‌برانگیز خود را به نمایش گذاشته است. حضور در پارک سراوان شما را به آرامشی عمیق می‌رساند که از زیبایی طبیعت سرچشمه می‌گیرد. مساحت پارک 1487 هکتار است که دریاچه سراوان و موزه میراث روستایی گیلان هم قسمتی از این پارک هستند. درختان پارک سراوان یا طبیعی و خودرو هستند مثل بلوط و توسکا یا درختان کاشته شده مثل انواع کاج و سرو.

ممکن است شما هم مانند بسیاری از کسانی که به این پارک آمده‌اند در اولین نگاه دریاچه سراوان را با چمن‌زاری سبز و گسترده اشتباه بگیرید. سبزی روی آب دریاچه به خاطر وجود جلبک بر روی آب است که منظره زیبایی را به وجود آورده است. در اطراف دریاچه پرندگانی مثل کبک، دارکوب، جغد و قرقاول و حیواناتی مثل خرگوش و راسو زندگی می‌کنند.

امکانات تفریحی خوبی در پارک سراوان وجود دارد مثل قایق‌سواری، پینت بال، تیراندازی و گشت و گذار با موتور چهار چرخ.

کلام پایانی

کلان‌شهر رشت سرشار از دیدنی‌های طبیعی و تاریخی است که بسیاری از گردشگران را به خود جذب می‌کند. شهری که بسیاری از اولین‌های ایران را در خود دارد و به عنوان شهری زنده و همیشه بیدار شناخته می‌شود. رشت بزرگ‌ترین شهر ایران در حاشیه دریای خزر است و نقشی فعال در اتفاقات تاریخی ایران بر عهده دارد.

طبیعت زیبا و هوای پاک، آثار تاریخی، بازارهای رنگارنگ، غذاهای متنوع و لذیذ و بسیاری عوامل باعث شده‌اند تا شهر رشت یک انتخاب دوست‌داشتنی و پرطرفدار برای گردشگران باشد. جاهای دیدنی رشت گردشگران زیادی را هر ساله به این شهر می‌آورد. سفر با تور لوکس و رشت‌ گردی تجربه‌ای به یاد ماندنی برای مسافران شهر زیبای رشت است.