حافظیه شیراز، زیارتگه رندان جهان
پیشینه آرامگاه
خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی در سال 769 شمسی چشم از جهان فروبست و در چهره در نقاب خاک کشید. حافظ را در آرامگاه معروف مصلا یا کت شیراز، در شمال شهر به خاک سپردند.
آرامگاه حافظیه کنونی مکانی آشنا و شناخته‌شده برای ایرانیان است که از ابتدا به این شکل نبود. خالی از لطف نیست که نگاهی به به این مکان در طول تاریخ داشته باشیم تا بهتر با حال و هوای جایی که در آن هستید آشنا شوید. تقریبا شش دهه پس از درگذشت حافظ نخستین بنای آرامگاه به دستور فرماندار آن زمان فارس ساخته شد. این بنا شامل گنبدی بر روی مزار و حوض بزرگی در محوطه بود که از آب رکن‌آباد پر می‌شد. این آرامگاه در قرن‌های بعد توسط شاهان تیموری و شاه عباس اول و بعد از آن نادر شاه مورد بازسازی قرار گرفت.
در زمان حکمرانی کریم‌خان زند، آرامگاه شکلی دیگر پیدا کرد. به فرمان کریم‌خان محوطه بزرگ‌تر و محصور شد. تالاری طاقی‌شکل با چهار ستون سنگی بزرگ در دو طرف طاق، محوطه را به دو بخش تقسیم کرد. قسمت جلویی این طاق، نارنجستان قرار گرفت و قبرستان در پشت. مقبره حافظ در بخش پشتی و در وسط قبرستان قرار گرفت. کریم‌خان برای احترام به حافظ سنگ مرمری بزرگ بر روی مزار قرار داد که دو غزل از حافظ با خط نستعلیق بر روی آن نوشته شده است.
حافظیه کنونی
آرامگاه در سال‌های بعد هم تغییراتی پیدا کرد اما مهم‌ترین تغییر، احداث بنایی است که پیش روی شما قرار دارد. حافظیه به شکلی که می‌شناسید در زمان پهلوی اول ساخته شد. طراح این بنا آندره گدار فرانسوی است. این باستان‌شناس فرانسوی در سال 1307 و به دعوت دولت وقت وارد ایران شد. هدف از این دعوت سامان‌دهی به اداره باستان‌شناسی ایران و حفاظت از آثار و بناهای تاریخی بود. آندره گدار در مدت اقامت 32 ساله‌اش علاوه بر خدمات ارزشمند، آثار مهمی را هم از خود به یادگار گذاشت، مانند موزه ایران باستان، موزه آذربایجان، حافظیه شیراز و…
گدار دو قسمتی که در زمان زندیه به وجود آمده بودند را حفظ کرد و با ساخت ایوانی جدید این دو بخش را از هم جدا کرد. 16 ستون جدید توسط وی به 4 ستون کریم‌خانی اضافه شد و با حفظ طاق کریم‌خانی به عنوان هسته مرکزی، ایوان گسترش یافت. 4ستون کریم‌خانی را می‌توانید در مرکز ایوان ببینید. 8 ستون هم زیر گنبد قرار گرفتند. سقف گنبد بی‌شباهت به کلاه درویشان نیست و در نمای داخلی گنبد هم طرحی زیبا از گنبد مینا می‌بینید. حتما غزل معرف حافظ که با مطلع زیر آغاز می‌شود را شنیده‌اید:
حجاب چهره جان می‌شود غبار تنم خوشا دمی که از آن چهره پرده برفکنم
وقتی زیر گنبد و در کنار سنگ مرمرین مزار ایستاده‌اید، هشت بیت این غزل را که بر ستون‌های سنگی نگه‌دارنده گنبد حک شده‌اند می‌بینید. روی هر ستون یک بیت از این غزل زیبا را حک شده است.
